Ιερό του Ιππολύτου

Το Ιερό του Ιππολύτου ήταν ένα συγκρότημα ιερών και άλλων κτιρίων και χρονολογείται στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. με αρχές του 3ου αι. π.Χ. Καταλαμβάνει έκταση 4.000 τ.μ. Ο ναός ήταν περίπτερος, διαστάσεων 32×31μ. περίπου, με πρόναο και οπισθόδομο. Σήμερα σώζεται μόνον κατά τα πώρινα θεμέλιά του. Θεωρείται ότι υπέστη μεγάλες καταστροφές από τον σεισμό που προκλήθηκε από την ηφαιστειακή έκρηξη των Μεθάνων μέσα του 3ου αιώνα π.Χ. Αξιόλογο είναι επίσης μεγάλο οικοδόμημα του 4ου-3ου αι. π.Χ. που αποδίδεται σε εστιατόριο του ιερού. Πρόκειται για μεγάλη αίθουσα με 3 δωρικούς κίονες, βάσεις κλινών και τραπεζών, καθώς και 8 εστίες κατασκευασμένες με πλάκες που χρησίμευαν στο μαγειρείο του εστιατορίου.

O αρχαιολογικός χώρος εκτείνεται βόρεια και βορειοδυτικά του σύγχρονου οικισμού της Τροιζήνας. Το τέμενος του Ιππολύτου βρισκόταν εκτός των τειχών της πόλεως, δυτικά του Γεφυραίου ρέματος, σε απόσταση περίπου 800 μ. από την αρχαία αγορά και σε ψηλότερο επίπεδο των υπωρειών του ίδιου βουνού.

O Παυσανίας αναφέρει επίσης το στάδιο όπου γυμναζόταν ο Ιππόλυτος, που βρισκόταν βόρεια της των ερειπίων του χριστιανικού ναού της Παναγίας της Επισκοπής, ενώ ψηλότερα ήταν ο ναός της Κατασκοπείας Αφροδίτης, απ’ όπου τον παρακολουθούσε κρυφά η Φαίδρα. Σε μικρή απόσταση βρισκόταν ο τάφος της Φαίδρας και το μνήμα του Ιππολύτου. O περιηγητής περιγράφει ακόμη το σπίτι του ήρωα με την πηγή του Ηρακλή, που πιθανότατα εξυπηρετούσε το Ασκληπιείο, το οποίο είχε παρακμάσει στα χρόνια του.

Κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους ο Ιππόλυτος ήταν η κυρίαρχη θεότητα στο τοπικό ιερό, το οποίο είχε ισόβιο ιερέα. Οι κοπέλες που επρόκειτο να παντρευτούν, αφιέρωναν μια τούφα από τα μαλλιά τους στο ναό, ζητώντας την εύνοια του ήρωα. Σύμφωνα με τον Λουκιανό, και τα νεαρά αγόρια υποχρεώνονταν από το θρησκευτικό νόμο να αφιερώνουν την κόμη τους στον Ιππόλυτο. Την εποχή του Παυσανία γινόταν στο ιερό πάνδημη γιορτή για τον Ιππόλυτο.

Τμήμα του συγκροτήματος ανασκάφηκε στα τέλη του 19ου αι. από τον Legrand, ενώ ολόκληρο το τέμενος ανέσκαψε ο Welter το 1933.